NHỮNG BÀI THƠ CA NGỢI VỊNH HẠ LONG

NHỮNG BÀI THƠ CA NGỢI VỊNH HẠ LONG

Xin mời bạn đọc một số bài thơ xưa nay ca ngợi Hạ Long. Có những bài thơ xuất hiện từ thời Trần, cách đây hơn 7 thế kỷ, cũng có những bài mới xuất hiện gần đây. Xin được sắp xếp theo thứ tự thời gian . Cũng cần phải công bằng mà nói rằng, vịnh Hạ Long của chúng ta quá đẹp. Những bài thơ, dù là của những Nhà thơ lớn, cũng chưa nêu được cái thần của vẻ đẹp đó. Dường như ngôn ngữ bất lực trước vẻ đẹp mê hồn đến sửng sốt của vịnh Hạ Long. Đành phải chờ các thiên tài của thế hệ mai sau vậy.

PDK

***

Trần Thánh Tông (1240 – 1290)

HÀNH YÊN BANG PHỦ

Triêu du phù vân kiệu

Mộ túc minh nguyệt loan

Hốt nhiên đắc giai thú

Vạn tượng sinh hào đoan.

Dịch thơ:

Sớm chơi núi mây nổi

Đêm nghỉ bến trăng thanh

Bỗng nhiên được thú lạ

Ngọn bút nảy muôn hình.

Phan Võ dịch

*

Nguyễn Trãi (1380 – 1442)

VÂN ĐỒN

Lộ nhập Vân Đồn san phục san

Thiên khôi địa thiết phó kỳ quan

Nhất bàn lam bích trùng minh kính

Vạn hộc nha thanh đọa thúy hoàn

Vũ trụ đốn thanh trần hải nhạc

Phong ba bất động thiết tâm can

Vọng trung ngạn thảo thê thê lục

Đạo thị phiên nhân, trú bạc loan

Dịch thơ :

Đường đến Vân Đồn lắm núi sao

Kỳ quan đất dựng giữa trời cao

Một vùng biếc sẫm gương lồng bóng

Muôn hộc xanh om tóc mượt màu

Non biển gạn trong tay vũ trụ

Tim gan chẳng núng sức ba đào

Trông bờ cây cỏ rờn rờn lục

Nghe đấy người phiên vụng đỗ tàu.

Đào Duy Anh dịch

*

Lê Thánh Tông (1442 – 1497)

NGỰ CHẾ THIÊN NAM ĐỘNG CHỦ ĐỀ

Cự tẩm uông dương triều bách xuyên

Loạn sơn kỳ bố bích liên thiên

Tráng tâm sơ cảm hàm tam cổ

Tín thủ dao đề tốn nhị quyền

Thần Bắc khu cơ sâm hổ lữ

Hải Đông phong toại tức lang yên

Thiên Nam vạn cổ hà sơn tại

Chính thị tu văn yển vũ niên.

Dịch thơ :

Nhận nước trăm sông cuộn sóng đầy

Núi bày cờ thế, nước liền mây

Xưa theo người khác luôn bền chí

Giờ đã tung hoành một chớp tay

Đế Chủ điệp trùng quân hổ mạnh

Hải Đông đã tắt khói lang bay

Trời Nam muôn thuở non sông vững

Yển vũ tu văn dựng nước này.

Trần Nhuận Minh dịch

*

Trịnh Cương (1686 – 1730)

HỌA (Họa bài thơ của vua Lê Thánh Tông)

Minh hạnh vô nhai hối tổng xuyên

Sơn liên trám thủy, thủy man thiên

Thần kỳ mạc trạng an bài chưởng

Hàm nhuận nan danh hóa dục quyền

Đại viễn thượng di cầm Thát xú

Xuân quang điệp kiến lạn hoa yên

Tái tuân nhất dự phu đoài duyệt

Quần hổ cam ca hải yến niên.

Nhật Nam Trịnh chủ đề.

( Chú thích:Trong phép làm thơ Đường, người họa bắt buộc phải lặp lại những từ gieo vần trong bài xướng, ở đây là các chữ : xuyên, thiên, quyền, yên, niên. Khi dịch ra tiếng Việt, không thể đảp ứng được quy tắc này)

Dịch thơ:

Biển rộng mênh mang, nước dâng đầy

Núi chìm xuống nước, nước tràn mây

Bàn tay tạo hóa sao khéo dựng

Cảnh đẹp thần tiên một chốn này

Mùi tanh giặc Thát còn đâu đó

Cỏ hoa sương khói vẫn còn đây

Ba quân tướng sĩ đều vui vẻ

Bữa tiệc biển khơi chén rượu đầy.

Hà Minh dịch

*

Hồ Xuân Hương ( Thế kỷ 19)

(Nữ sĩ Hồ Xuân Hương có 1 chùm  5 bài thơ đề vịnh Hạ Long, ở đây chỉ giới thiệu 1 bài)

ĐỘ HOA PHONG

Phiến phàm vô cấp độ Hoa Phong

Tiễn bích đan nhai xuất thủy trung

Thủy thế mỗi tùy sơn diện chuyển

Sơn hình tà kháo thủy môn thông

Ngư long tạp xứ thu yên bạc

Âu lộ tề phi nhật chiếu hồng

Ngọc động vân phòng tam bách lục

Bất tri thùy thị Thủy Tinh cung.

Dịch thơ :

Lá buồm thủng thỉnh vượt Hoa Phong(1)

Đá dựng bờ son mọc giữa dòng

Dáng nước lần theo chân núi chuyển

Mình lèn nghiêng để lối duềnh thông

Cá rồng lẩn nấp hơi thu nhạt

Âu lộ cùng bay bóng xế hồng

Băm sáu phòng mây cùng động ngọc

Đâu nào là cái Thủy Tinh cung ?

Chú thích (1): Vũng Hoa Phong nằm trong vịnh Hạ Long

Hoàng Xuân Hãn dịch

*

Huy Cận

ĐOÀN THUYỀN ĐÁNH CÁ

Mặt trời xuống biển như hòn lửa

Sóng đã cài then, đêm sập cửa

Đoàn thuyền đánh cá lại ra khơi

Câu hát căng buồm cùng gió khơi.

.

Hát rằng cá bạc biển Đông lặng

Cá thu biển Đông như đoàn thoi

Đêm ngày dệt biển muôn luồng sáng

Đến dệt lưới ta, đàn cá ơi !

.

Thuyền ta lái gió với buồm trăng

Lướt giữa mây cao với biển bằng

Ra đậu dặm xa dò bụng biển

Dàn đan thế trận lưới vây giăng.

.

Cá nhụ cá chim cùng cá đé

Cá song lấp lánh đuốc đen hồng

Cái đuôi em quẫy trăng vàng chóe

Đêm thở: sao lùa nước Hạ Long

.

Ta hát bài ca gọi cá vào

Gõ thuyền đã có nhịp trăng cao

Biển cho ta cá như lòng mẹ

Nuôi lớn đời ta tự thuở nào.

.

Sao mờ kéo lưới kịp trời sáng

Ta kéo xoăn tay chùm cá nặng,

Vẩy bạc đuôi vàng lóe rạng đông,

Lưới xếp buồm lên đón nắng hồng.

.

Câu hát căng buồm cùng gió khơi

Đoàn thuyền chạy đua cùng mặt trời

Mặt trời đội biển nhô màu mới

Mắt cá huy hoàng muôn dặm phơi.

Hồng Gai, 10.1958

*

Xuân Diệu

CHÀO HẠ LONG

Ta chào ngươi, Hạ Long nghìn vạn đảo,

Vạn hòn gieo trên sóng nước trập trùng :

Bia biển trời với đá xinh kỳ ảo

Dựng muôn đời ca vẻ đẹp non sông !.

.

Ta chào Hạ Long hồn diễm lệ

Trải tung ra, quăng lưới bắt muôn trùng.

Đảo gọi đảo, bể lượn rồng giữa bể,

Ta ngả chào vừng non nước Hạ Long !

.

Đây bản thảo tạo vật còn nặn dở.

Núi, đảo, mây – đá cùng sóng ngổn ngang.

Đá thuở trước khổng lồ chơi ném thử

Cây trên mình còn hương vị hồng hoang.

.

Tàu ta làm chiếc thoi con dệt biển,

Hồn ta làm con én liệng trong không:

Một trang nước trải như vào vĩnh viễn;

Một trang trời chim với gió song song.

.

Ôi bao nhiêu , bao nhiêu hào khí đẹp,

Áo Hạ Long Tổ quốc mặc oai hùng !

Mắt ngắm mãi.Lòng hãy còn kinh ngạc.

Tàu ta qua rồi, đẹp vẫn mênh mông . . .

6.1959

*

Chế Lan Viên

QUA HẠ LONG

Vịnh Hạ Long. . . không một bóng rồng lên

Sóng vươn trăm dặm mình xanh biếc,

Trời tháng sáu cười từng bể bạc

Từng bể hoa vỗ trắng thân thuyền.

.

Thuyền tôi qua những ngai vàng nắng trổ

Những nàng vọng phu đá cũng mong chồng

Núi vắng hơi người , chim đến ở

Cho lòng của đá cũng nguôi trông.

.

Ôi chim én, có bay không chim én

Đến những đảo xa, đến những đảo mờ

Ở đâu chưa đi thì lòng đã đến

Lúc trở về, lòng ngậm những cành thơ.

.

Thuyền đi xa như thi sĩ, như anh hùng

Đi chiến đấu và ngợi ca Tổ quốc

Quay mũi lái cho bãi bờ sóng khuất

Nghe trên buồm trời bể hát mênh mông. . .

1960

*

Trần Đăng Khoa

HẠ LONG

Chiều về cuồn cuộn mây đen

Vòm trời, mặt vịnh nối liền với nhau

Đảo xanh, đảo tía, đảo nâu

Mênh mang, con sóng trắng phau bạt ngàn

Nhoáng nhoàng chớp giật chói chang

Đoàng đoàng sét đánh âm vang trong ngoài

Biển đen màu mực ai mài

Thoảng bay vạt nắng ban mai phớt hồng

Gần xa, vàng suộm màu đồng

Vàng hoe, lốm đốm, cải ngồng đơm hoa

Tím tươi lấp loáng hoa cà

Bất thần, rừng rực; lòa xòa lửa gang

Cầu vồng muôn sắc loang loang

Vượt lên ngọn sóng cao ngang mặt người

Hạ Long vẻ đẹp tuyệt vời

Hiện lên rực rỡ khi trời nổi giông. . .

8.1971

*

Phan Duy Kha

VỊNH HẠ LONG

Mấy ngàn năm trước, nơi  Rồng hạ

Để lại cho ta một Hạ Long

Thuyền ta lọt giữa hai ngàn đảo đá (1)

Biển và trời, đá với nước, mênh mông.

.

Đây hòn Trống Mái, nọ Lư Hương (2)

Biển hiện dần lên, phẳng lặng gương

Chưa đến Thiên Cung, còn Sửng Sốt (3)

Hạ Long mờ ảo hiện trong sương.

.

Như châu, như ngọc , lóng lánh phơi

Nhấp nhô đá dựng giữa biển trời

Thuyền ta nhẹ lướt, êm êm gió

Bồng Lai nào sánh, Hạ Long ơi !

.

Đâu chốn thần tiên, nơi mộng ảo

Ở đây cảnh thực đẹp như  mơ

Muốn mài vách đá làm trang giấy

Chép tặng đời sau một Bài Thơ (4)

11.2011

Chú thích: (1): Chính xác là 1968 hòn đảo, đa phần là đảo đá

(2) : Tên hang

(3) : Tên hang

(4): Núi Bài Thơ, nơi các tao nhân mặc khách xưa mài vách đá đề thơ gửi lại đời sau

Advertisements

Liên quan

Nhà nghiên cứu Trần Viết Điền với tư liệu lịch sử của Phan Duy Kha

Tìm hiểu một số bản Ngọc phả Hùng Vương khác

Những vấn đề Lịch sử và Phản biệnWith 2 comments

Entry filed under: Uncategorized.

Vịnh Hạ Long : Tự hào và trách nhiệmTại sao chúng ta lại bắt con em phải học Truyện Tấm Cám